martes, 25 de diciembre de 2018

Una bona nueva



     Una bona noticia pa tolos nenos: Pá Noel ya los Reis Magos tan xestionando a traviés d’ONGs españolas qu’enriedan nos sous respeutivos países el sou treslláu ya asentamientu definitivu n’España. Amás, yá se tan tramitando dende l’Alministración las ayudas ya servicios sociales queys correspuenden. La reagrupación familiar paez que s’amuesa un plizcu más abegosa ya va tener que ser pa más alantre. ¡Norabona a tolos nenos, a Pá Noël ya a los Reis Magos!

viernes, 7 de diciembre de 2018

NENA


Tanta nena, tanta nena,
tanta nena que morriera,
la vida ye toa pena,
un camín de mala llera.

Esa nena fora aniciu
d’una vida cuando ambura,
que fina perdiendo’l xuiciu,
qu’arruina la creatura.

Enriedan con un pasáu,
nel que nun valióu enredar,
que tou bien ye gastáu,
porque nada va quedar.

Da allegría la reciella,
la reciella nel paséu,
cuando na foto esperteya
d’outra dómina en Tinéu.

Gastaba boina’l paisanu,
ella, pañuelu y mandiles,
ensin turista pel branu
que venga de los Madriles.

Aquel foi tiempu d’ablanas,
de probitú y de formigos,
de nenas que son hermanas,
de nenos que son amigos.

Pero quedaba un futuru
que somorguióu nuna guerra,
un futuru siempre escuru,
una vida siempre perra

pal probe que poco tien,
namái l’ayalga la nena,
qu’a súa vera se caltién
ya ayuda a ensugar la pena.

viernes, 30 de noviembre de 2018

Dichosu mes



     Un de los refranes favoritos del miou pá lu dexaba cayer per estas fechas: “Dichosu mes el qu’entama colos Santos ya acaba con San Andrés”. Ta perclaru que se refería al mes noviembre que ya fina, al que n’asturianu sey conoz tamién por mes de los Santos, mes de San Martín, mes muertu o payares. Amestar qu’hai una montonera refranes que falan d’esti mes: “Cuando en noviembre trona, la collecha será bona”, “Tou noviembre guardáu ya na túa casa soterráu”, “Trenta días trai noviembre…”, "De los Santos a Navidá, o llover o xelar”, “El día los Santos, nieve pelos cantos; ya per San Andrés, a la túa puerta la ves”,  “Pelos Santos, nieve nos campos, ya per San Martín, nieve nel camín”, “El pan serondín, per San Martín”, “L'ayu fino, per San Martino”, “Per San Martín, l'ayu ya’l cebollín”, “Per San Martín, el trigu rubilín”, “San Martín tien un branu; amás de durar poucu, nun lu tien tolos años”, “En pasando San Martín, cola manta al recostín”, “Per San Martín, el cierzu por vecín”, “ Per San Martín, una mazana a cada rapacín”, “Tal día de San Martín, tal día de Santa Olaya”, “Hacia Santa Margalita, la lluvia, más que dar, quita”, “Per Santa Catalina, la nieve na cocina”, “De Santa Catalina a Nadal, va un mes cabal”, “De San Andrés a Navidá, un mes habrá, ya la vieya que bien cuntóu, tres selmanas atopóu”, “El qu'a San Andrés va ya allá duerme, nun mes va ya n'outru vuelve”, “Per San Andrés, riega los tous praos, que cebarás los tous gües”, “En llegando San Andrés, el vinu nuevu de Cangas, aneyu ye”, “El vinu per San Andrés, vieyo ye”, “Per San Andrés, semao ya por nacer”, “Quien quiera pan d'escaldada, per San Andrés la tendrá semada”.

     De matanzas de gochos o corderinos hai abondos; sicasí, nun voi aportar nengunu porque’l samartín aborrezlu muitu Pin.

Ye verdá ya nun lu niego,
del inocente gorrín,
porque nun soi martiniegu,
aborrezo’l samartín.

domingo, 25 de noviembre de 2018

Culiema, focu d'aguilandeiros



     Nada nun había, nin siquier teléfanu o lluz eléutrica. L'aislamientu yera secular nos pueblos más separtaos del antiguu Partíu Sierra. Hai cuarenta años, falé con vieyos de la faza que me camentaban como pa dir a Uviéu n’outra dómina travesaban perriba les montes. La mayor parte de las casas nun daban pa tous ya namái que se caltenían nellas el meirazu ya la nueva, los outros hermanos tenían que colar. Nestas condiciones aguciábase l'inxeniu pa retozar de la que se podía. Los aguilandeiros fonon un de los escurrimientos común con bona parte del occidente d'Asturias. Güei, la valoratible aportación de Sergio Rodriguez, nos recuerda como San Pedru Culiema foi un célebre focu d'esas representaciones, nas qu'andechaban vecinos d'esa parroquia na que naciera un de los mios güelos ya los sous pas asina como d'outras de la redolada. Arriendes, asoléyanos dalgún personaxe nun habitual n'outras amazcaradas del llonxanu oeste, talamente como'l reloxeru, la mula, el muleru, la neñera col sou nenu, el xastre ya l'ánxel.

jueves, 22 de noviembre de 2018

Cantarín d'aguilandeiros

     
     Yá qu'ía’l día de la música, col sofitu d’una estrofa tradicional d’aguilandeiros, encoplo outras seis de la mesma condición quey amiesto pa iguar un cantarín.


Anxelinos somos,
del cielu vinimos,
bolsina traemos,
cuartinos pidimos.

Los aguilandeiros
llegan a túa casa,
son tous solteiros,
hai ún que se casa.

Vinimos de llexos,
de llexos vinimos,
xubiendo los tesos,
baxando caminos.

Saca l’aguilando,
señora pa nós,
vamos informando
que naciera Dios.

Para rediminos,
nacéu l’outru día,
en nome pidimos
de súa ma María.

Si esta ía gran casa
ya hai un gran señor,
bon bollu s’amasa,
que sal bon golor.

Danos l’aguilando,
lo que tea al algame,
tamos bocanando,
morremos de fame.

jueves, 8 de noviembre de 2018

Ubicuidá



Nun lu vais creyer, pero yo conozo perfeutamente lo de la ubicuidá: soi quien a tar en Madrid ya n’Asturias al mesmu tiempu…

domingo, 14 de octubre de 2018

Krausista


    
     Non por apolíticu dexo de ser krausista, non yá porque me paeza muitu bien una doctrina que defende la tolerancia académica ya la llibertá de cátedra escontra’l dogmatismu, sinón porque siempres fui almirador d’Alfredu Kraus, como cuento qu'ía la mía mui emponderada hermana más que putativa  que güei colingara un vidéu nel feisbuc del maestru canariu. D’outra miente, refugo entrar en política, al marxe de que porque teo amigos de toa triba de pensamientu, porque nun me convién cuntar con más enemigos que los poucos que yá teo, qu’abúltanseme abondos. Pa finar, col intentu d’afayar el racionalismu cola moral, yo tamién voi colingar unu de los mious cantares preferíos de Kraus, del LP de Gayarre que caltengo por partía doble, onde pa que pinte meyor al casu viste de flaire.

martes, 2 de octubre de 2018

Dublín


Hai xente que va Dublín
pa lu cuntar al vecín;
yo lu veo en casa, sele,
que dacuando sal na tele.

domingo, 23 de septiembre de 2018

Grau (Villancicu con desendolcu)


Muitu me gusta Restiellu
ya tamién me gusta Ambás,
nun esqueizo Villandás,
teo la moza en Sestiellu.

Si me presta tar en Grau
ye porque m’alcuentro bien,
m’afayo nel sou terrén
meyor qu’en cualesquier llau.

Por eso toi afitáu
a la escontra de Bustiellu.

Muitu me gusta Restiellu
ya tamién me gusta Ambás,
nun esqueizo Villandás,
nin la moza de Sestiellu.

Trespandara dende Trubia,
ya en llegando a Peñaflor
atoupéme col miou amor,
güei vivo a la vera’l Cubia.

Ya, dende entós, ensin dubia,
soi moscón d’esti conceyu.

Muitu me gusta Restiellu
ya tamién me gusta Ambás,
nun esqueizo Villandás,
casé cola de Sestiellu.

martes, 18 de septiembre de 2018

Nun me quixo una burrica


Nun me quixo una burrica
cuando yo l’afalagaba,
bebo vinu de barrica
por culpa esa espantayada.

Festexaba dende l'altu,
una mula, la ocurrencia;
entós, la puya diou un valtu
ya colara de pendencia.

Nun vi burra como e!!a,
ensin reburdiar más nada,
echóu’l pie!!u a la portie!!a
ya dexóume cola frada.

Marchara polo que sei
con outru más burru, ¡chachu!,
quedéi nel chigre en Pambléi,
chumo ensin parar del cachu.

Yá nun volveré a querer
outra vez a una puyina,
pa nunca amor carecer,
qu’espeta como culina.

Nun me quixo una burrica,
nin tampoco la súa ama,
enfiléi cola barrica,
duermo solo na mía cama.

domingo, 5 de agosto de 2018

La mía collecha



     L’añu pasáu mercara cuatro plantas de tomate nun comerciu chinos col envís de comer dalgunu que nun tuviera cucháu con química ya que nun pasara per cámaras. Foi’l casu qu’anque echanon flores nun prendiera nenguna ya quedéi ensin collecha. Anguano compré dos matas del Cáucaso ya m’apurrienon un tomate ente las dúas. Por embargu, tamién adquirí semiente de yerba gatera nun viveru d’un paisanu ya la distribuyí per dolce xardineras ya la que menos produxo foi esta de la semeya, yá que las otras tuvienon dous o tres gatos caúna.

martes, 31 de julio de 2018

La hestoria de Carola



     De la que marchó “la Pilingui”, darréu s’asitiara Carola naquel baxu en compaña de los sous diecisiete gatos. La xente enteróuse de secute porque daquella había muita conexón ente los vecinos. Agora, si acaso caleyaras per eillí, nun dibas escuclar más conexones que las de la semeya. Como hubo quien pidiera’l cuentu de Carola ya atopé esta poesía de cuando espublizaba na revista, voi colingala magar que tea en castellán. D’outra miente, tolo que diz esti encople foi la pura verdá…


Doña Carola salía
de su piso sólo a ratos,
pues pasaba todo el día
con sus diecisiete gatos.

La casa estaba repleta,
más ninguno se escapaba,
olía como a mofeta,
advertía el que pasaba.

Tenía uno preferido,
al que le llamaba “Moro”,
le susurraba al oído:
“estás fuerte como un toro”.

Gustaba de beber vino,
si incurría en el exceso,
explicaba a algún vecino
que acompañaba con queso.

Pero a veces había bronca
con la señora portera,
alzaban la voz (muy ronca),
 discutiendo en la escalera.

Resultó descalabrada,
al final de una porfía,
atajada por la armada
–un tipo de policía–.

La cosa, de los portales,
de forma desagradable,
trascendió a los tribunales,
fraguándose más notable.

¿Por qué bebe usted señora?
–inquirió el juez con prudencia–,
cuando al fin llegó la hora
de dictaminar sentencia.

Contestó doña Carola
con razonamiento suyo:
“yo bebo porque estoy sola,
¿usted no bebe, capullo?”

Transcurridos varios meses,
a esta mujer la internaron,
el Moro y los siameses,
en la calle, terminaron.




domingo, 22 de julio de 2018

De pendangas


     Mentanto alcuentro una semeya pa ilustrar la historia de Carola que dalgunos me pidistis en Pimpiruladas, voi contavos que la única vez na mia vida que tuviera nuna casa pendangas nun me decatara fasta que salí. Foi’l casu que nel bancu teníamos de veceru a un perafamáu restorán de Madrid ya outru collaciu ya yo díbemos tolos meses a xantar col encargáu a outros establecimientos culinarios. Tras finar, parábemos a tomar un café o un culín n'algún chigre o club pela redolada. Daquella, me llevanon a un local de muitu ringu rangu nel qu’entramos enantes de que yo reparara nel cartelu. Taba abondo escuru, pero nun me sorprendió más nada por culpa qu’entós tábemos mui atrasaos. Cuandoy lu conté a la muyer rió de min talamente como rienon l'outru par de manguanes a la salida del puticlub.

miércoles, 27 de junio de 2018

El Listerine



     Listerine ía un paisanu al quey güel mui mal l’aliendu. Nun voi dicir de que pueblu ía por culpa que llueu siempre hai daquién qu’enfoucica. Foi’l casu que los mélicos nun daban col orixe de la cuestión fedionda, nin siquiera’l doutor de la iguala quey pagóu una indemnización pa que se diera de baxa. Arriendes, la muyer separtóuse d’él por causa de que tampouco yera quien a aguantar el sou fedor. A lo postrero, seique Listerine colara pa Madrid ya agora anda mui bien colocáu axorizando pelas mesas a los veceros que marchan sero d’un restorán de lluxu.

miércoles, 30 de mayo de 2018

Na toma de posesión

(Primer semeya, CLM 24)

   Mentanto vós riñís por cuenta de la política, ellos llévanse ya fonon tous invitaos al ramu del xalé’l 15M. De dineru negru naide sabía nada, quiciás el serviciu…

sábado, 26 de mayo de 2018

¡Viva l'Occidente!

(Semeya, Asturias Mundial)

Viva, viva l’Occidente
ya Curniana, villa llana,
que quedóu baxo una ponte
y baxa’l que–y da la gana.

Viva Grau pol sou mercáu,
viva Trubia polos valles,
La Espina ya Forca!!áu,
Mu!!eirosu y Miravalles.

Viva Tinéu por braña,
Cangas, por Entrambasaguas,
la braña meyor d’España
ya esi vinu pol que naguas.

Balmonte ya’l sou palaciu,
Somiedu que mete mieu,
Pesós ya Grandas, tou xaciu,
Taramundi por muséu.

La Puela ía pura ayalga,
requexu d’oru del Palu,
vivan Avellano y salga,
L.lubarca ya’l padre Galu.

Tamién el sou campusantu,
Cuideiru, marinera,
col altu faru del cantu
ya Tapia pola sablera.

Viva A Veiga y la súa ría,
Proaza y la sienda l’osu,
Navia por ser maravía
y Salas, agasayosu.

Naide eiquí s’afaya mal,
nesti queríu Occidente,
seya d’Ibias o Bual,
te fala mui bien la xente.


miércoles, 16 de mayo de 2018

La mía vida



     La mía vida ía la familia, l’enclín por Asturias, rebexíos, xuegos, trenes, cuentos ya encoples. Foi un faceme vieyu ensin decatame mientres caltenía’l maxín d’un críu. Son alcordanzas, suaños, orbayu, tinnitus de carru’l país, mormera, sones ya una desaxerada empanada mental. Ía un caleyar constante ya un remanecer dormíu na solombra afayadiza. Sí, la mía vida foi un nun querer ya tampoco poder por culpa de que por nada pruyí. Un pasáu n’un presente n’ayén ya un futuru ensin nenguna perspeutiva de futuru. Ía, sobre manera, una continúa señaldá polos mious seres queríos que yá marchanon.

jueves, 26 de abril de 2018

ANDOLINA


En Xabita un día yo sentí,
una vieya hestoria de pequí,
yera d’una moza que del pueblu s’escapóu,
Andolina, nueva, qu’esnalóu.

L.loran al pensar onde tará,
más naide la busca, sólo’l pá,
Andolina la !!amanon los qu’ei!!í dexóu,
torna pa la faza Vi!!armóu.

El sou güelu ta cola súa ma,
fala y la sonrí ya vien y va,
Ya nueva, Andolina,
tornará yá lo verás,
pente la nublina
de Teinás.

Cualquier día nublu apaecerá,
d’esta miente’l cuentu finará.
El nome Andolina a más naide sentirás.
Pero mientras tanto ¿ónde ta?
¿Ónde ta?, ¿Andolina, ónde tas?

domingo, 8 de abril de 2018

De raigón ya afalagu...



Los pas del miou güelu de Vi!!ouril de Sierra, el que casara pa L.lugarnes, fonon dambos dous d’esi mesmu pueblu. Asina que, magar que dalgún aporfie n’apellidame “madrilanu”, bien seguru qu’e!!os nun son quien a presumir de tantu raigón afitáu nesa faza, al caltener tamién la parentela materna de Robléu Biforcu. Güei, del mesmu conceyu Cangas, m’empobinanon esti candial afalagu. Muitas gracias, Castaño.


"Soy novato en este sistema social de comunicación, me gustan todas las amistades que me aceptaron, pero el que causó el mayor impacto (que ya es decir) fue PIN DE SIERRA, NO SOY QUIEN para juzgar a nadie y a este genio menos. Creo que solo 10 o 12 horas desde que lo descubrí me bastaron para quitarme el sombrero ante ÉL. PIN DE SIERRA, ERES MUY GRANDE. Que nadie me mal interprete, nunca me pagó un café. Gracias por darme esta oportunidad, saludos a todas las amistades".

martes, 20 de marzo de 2018

Una bona sida


     Amador xantara nun gastrobar del centru Madrid ya darréu entróu-y una gastroenteritis con cagalera ya abonda foria. Sicasí, esclarióume la súa sida de que nun reclamara porque él nun yera de riquir nada ya, arriendes, nin siquier yera inglés.

martes, 27 de febrero de 2018

El mecánicu



     El 127 que yo gastaba, allá pelos años 70 del pasáu sieglu, amás d’esguilar per cualesquier pista, yera abondo raru que nun furrulase; sicasí, tamién s'estropió dalguna vez. Foi’l casu que daquella la mia ma ya yo quedamos tiraos nun pueblu na raya de Tinéu con Cangas ya, mientras yo caciplaba en motor, ella entrugara a una paisana que traviesaba la calea d'esta miente: "¿Oiga, nesti pueblu nun hai nengún mecánicu? A lu qu'aquella muyer retrucóu: "Non señora, non, nesti pueblu son toos mui burros".

lunes, 12 de febrero de 2018

Quiero a Tuña


          
De los mious poemas del Cuartu la Riera: “Quiero a Tuña”, dedicáu a tola bona xente del Cuartu col envís de que seyan a sestaferiar nuna nueva edición del sou yá afamáu “Festival de la Lana”.

Amo a Tuña en soledá
ya la soledá de Tuña,
esi Cuartu onde ta
ya la guapura que truña.

Por palacios ya casonas,
pola ponte del Carral,
por horrios ya fiestas bonas,
Tuña ía la principal.

Qu’un príncipe la premiara
por ser el pueblu exemplar,
onde’l Cristu s’afitara
ya Pipo asitiara’l bar.

Onde nacéu Rafael Riego
ya’l Festival de la L.lana,
au güel a pote en tariegu
ya la moza ía galana.

Nun hai tan guapa val.lina
como na que Tuña afaya,
de Fátima, la Santina,
ya, la Fana, la qu’argaya.

Au fila’l tarañón
nel verde per tola faza
ya aruma’l café tizón
dende l’escudiel.la o taza.

Pueque daquién nun la vea,
si nun mira pal cartelu
ya traviesa’l ríu Narcea,
somorguiándose nel cielu.

Quiero a Tuña de verdá
por tar aislada del mundiu,
pola propia señardá
ya pol sou raigañu tundiu.



martes, 6 de febrero de 2018

Camilu'l lateru


     De la que remocican las murias de las casas, despinten las súas vivencias. Dacuando, los paisanos nos las recuerden…

Ello yera, como un peru,
un maestru cola lata,
malabarista y lateru,
enxamás de mala data.

Fora’l cuentu de Camilu
que venía dende Ourense,
nel sou pullu al vilu vilu
pal conceyu tinetense.

Paraba per Ricastiel.lu,
agospiaba en casa Fonsu,
falaba col burru a trechu,
quey escuitaba’l responsu.

Había un cuartu col sou nome
ya asina remaneciera,
n’alcordanza d’aquel home,
pol sou xeitu y bona xera.

Al ablugu un corredor,
la zapica o la cacía,
machucaba con amor,
ayén a toa rensía.

¡Tincla, tincla, tincla, tincla…!,
ruxe la onomatopeya
del soníu de la incla,
so’l moldu, llata o la reya.

Discutía con Celesta
cuando axustaben el preciu,
y espetaba Agosta a esta,
poníanse a cuál más neciu.

Magar s’algamaba’l tratu
nel duru tira ya afloxa,
adulces pasaba’l ratu,
del neno’l tiempu de goxa.

Anque yera dalgo ranciu,
nun se punxo repunante,
al son de martiel.lu y banciu,
vivióu del fierro’l mercante.

Colaba siempre a Zarréu,
al l.lombu del sou pollín,
ía una historia de Tinéu,
qu’a Tino aportóu’l destín.

miércoles, 31 de enero de 2018

La llámpara d'Aladín


     Aladín, al que siempres se–y vía caleyando per Cangas con mui mal xeniu, alcontrara una llámpara a la vera la Ponte l’Infiernu cola que s’electrocutóu al coneutala colos pies moyaos. En resultancia, arriendes de perder el xeniu, nun se–y volviera a ver a él tampoco. 

domingo, 7 de enero de 2018

Tresfusiones

     
       Constante, que siempres bebió muitu, careciera un accidente abondo grave allá pelos Santos que–y caltuvo bien de tiempu ingresáu nel Severu Ochoa. Foi’l casu que–y punxenon una montonera tresfusiones de sangre ya, como nun reaccionaba, llantánon–y de vinu de Cangas hasta que’l vienres pasáu–y dienon l’alta.